Książ Wielki

Gmina usytuowana jest w północnowschodniej części powiatu nad rzeką Nidzicą. Jej teren podzielony jest z północy na południe drogą krajową E-7. Obszar gminy pokryty jest w 26% lasami, wśród których wyróżniają się pod względem zasobów roślinnych i zwierzęcych kompleksy: Chrusty (13 km²), Strzyganiec, Lisiny, Zapusty Hallerowskie, Brzeziny, Brzozówki, Zwierzyniec. Bogactwo gatunków drzew zaowocowało stworzeniem dwóch rezerwatów: Lipny Dół i Kwiatówka. Jest też ścieżka edukacyjna przyrodniczo-leśna "Chrusty”.
Zróżnicowanie topograficzne terenu tworzy liczne wzniesienia i wąwozy. Nie brakuje w gminie żyznych gleb lessowych i rędzin.

Gmina Książ Wielki

Gmina Książ Wielki

Gmina Książ Wielki

Gmina Książ Wielki

Gmina Książ Wielki

Gmina Książ Wielki

Gmina Książ Wielki

W centrum gminy w rozległym obniżeniu znajdują się słynne w regionie stawy rybne o pow. lustra wody do 70ha.

Książ Wielki ma bardzo bogatą historię. Uznawany jest za jedno ze starszych osiedli prasłowiańskich na ziemi krakowskiej. Najstarszy zapis pochodzi z 1120r. Od 1385r. miał prawa miejskie (za panowania królowej Jadwigi) i jako jedyna w powiecie miejscowość poza Miechowem miał swój herb miejski. Ostatecznie w r. 1869 za udział mieszkańców w powstaniu styczniowym decyzją zaborcy rosyjskiego utracił status miasta. Książ Wielki odzyskał prawa miejskie i tym samym powrócił na mapę miast polskich 1 stycznia 2023 roku. Był też Książ Wielki w latach 1400-1795 siedzibą rozległego Powiatu Ksiąskiego sięgającego od południa niemal Wisły, zaś na północy do Nidy.

Zabytki: Atrakcją turystyczną gminy jest zlokalizowana nieopodal rynku monumentalna rezydencja renesansowa zwana pałacem lub zamkiem na Mirowie, wzniesiona w latach 1585-99 przez słynnego włoskiego architekta Santi Gucciego jako rezydencja Piotra Myszkowskiego, biskupa krakowskiego i mecenasa sztuki. W późniejszych czasach zamek mirowski zamieszkiwała magnacka rodzina Wielopolskich.
Zabytki: kościoły gotyckie: św. Wojciecha z 1325r. i poaugustiański św. Ducha (oba w Książu Wielkim) oraz kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Książu Małym; dwory w Mianocicach (Mianowskich i Hallerów), Rzędowicach (Zdziechowskich), dwór w Zaryszynie, klasycystyczna karczma w Antolce.
Wybitną postacią ziemi wielkoksiąskiej był Stefan Żechowski, malarz, rysownik i ilustrator okresu międzywojennego tworzący kompozycje wizjonersko-symboliczne.