Tkaniny z kolekcji bożogrobców
7 Kwietnia 2014
(...) otwarto wystawę prezentującą cząstkę cennych, unikatowych tkanin i szat liturgicznych, gromadzonych przez stulecia w klasztornym skarbcu miechowitów. Ekspozycja pn. ,,Piękno ukryte w jedwabnej materii. Tkaniny z kolekcji bożogrobców” zgromadziła samorządowców, duchownych, miłośników historii Miechowa, młodzież.
W intencji pracowników muzeum, a także proboszcza miechowskiej parafii, ks. Mirosława Kaczmarczyka, nowa wystawa ma ukazać na przykładzie ponad 30 oryginalnych eksponatów kunszt artystów tworzących niegdyś tkaniny i szaty liturgiczne, które są przykładem mistrzostwa rzemiosła artystycznego. Jednocześnie zabytkowe szaty kościelne są jednym z dowodów bogactwa i wysokiej pozycji zakonników spod znaku podwójnego czerwonego krzyża. Do naszych czasów szczęśliwie dotrwało ok. 200 zabytkowych tekstyliów, z których większość wymaga natychmiastowych prac konserwatorskich. Wystawa, jak podkreślił Marcin Stolarski, dyrektor muzeum, ma przybliżyć i przypomnieć społeczności miechowskiej i turystom przykłady pięknej sztuki, która stanowiła dopełnienie liturgii bożogrobców, a do niedawna ,,żyła” w cieniu kościelnego skarbca. O ekspozycji, prezentowanych eksponatach, ich twórcach, metodach wykonywania tkanin, haftów, ornatów, dalmatyk, kap, stuł, infuł, itp. mówiła Ewa Kozak, kurator wystawy. Nastrojowe światło ekspozycji podkreśla kunszt i piękno tkanin wschodnich, włoskich i francuskich. Dziełem polskich twórców są zróżnicowane i niezwykle dekoracyjne hafty o motywach roślinnych, kwiatowych i postaciowych. Wśród materiałów dominują jedwabie, atłasy, tafty, brokaty, rypsy, adamaszki i mory jedwabne. W tkaninach i szatach liturgicznych wyróżniają się złote i srebrne nici, drogocenne perły, kamienie szlachetne.
,,Jednym z najcenniejszych zabytków jest ornat czerwony wykonany z tkaniny perskiej, której deseń tworzy charakterystyczny motyw wygiętej łodygi, od której odrastają poprzecznie ułożone kwiaty tulipana, wyzębione liście oraz niewielkie główki goździka. Z tkaniny tureckiej o złoto – purpurowo – błękitnej barwie wykonano komplet szat składający się z ornatu, stuły i manipularza. Komplet ten zaprezentowano w rekonstrukcji stroju pontyfikalnego” – czytamy w opisie autorstwa kuratora wystawy. Ewa Kozak przypomniała, że obok cennych tkanin i szat w miechowskim skarbu kościelnym znajdowały się złocone i srebrzone precjoza, pełniące funkcję naczyń liturgicznych, misterne relikwiarze i kosztowne voluminy, które były darami od możnowładców świeckich i duchownych w zamian za odpusty i łaski duchowe, jakie oferował Zakon Bożogrobców. Liczne zdarzenia dziejowe (najazdy, grabieże i pożary) bezpowrotnie zniweczyły zawartość skarbca.
A propos eksponatów ... Inicjatywę ratowania bezcennych tkanin i szat przed dziesięcioma laty podjęli członkowie Towarzystwa Przyjaciół Sztuki w Miechowie, a kilka pierwszych tkanin odrestaurowała wybitna specjalistka Barbara Kalfas, kierownik Pracowni Konserwacji Tkanin Katedry na Wawelu. Obecna wystawa i działania zespołu miechowskiego muzeum są zatem kolejnym krokiem do przywrócenia wyjątkowych, zachowanych resztek pamiątek po miechowitach, do społecznego obiegu i świadomości. Tkaniny z kolekcji bożogrobców stanowią bowiem dowód na dziedzictwo kulturowe tej ziemi.
Wystawę dopełniają portrety prepozytów miechowskich, fotogramy z opisami i szczegółami wystawianych tkanin i szat oraz barwny informator. Wystawa jest czynna od poniedziałku do piątku od godz. 8 do 16, zaś w soboty od 9 do 17. Docelowo, ekspozycja tkanin i szat liturgicznych, poszerzona o nowe eksponaty, będzie elementem stałej dużej wystawy dziejów Miechowa i ziemi miechowskiej, przygotowywanej przez zespół MZM.
/Ryszard Nasada, rzecznik prasowy starostwa/