Obszar Chronionego Krajobrazu Wyżyny Miechowskiej

Jest to obszar położony w północnej części województwa małopolskiego. Zajmuje powierzchnię 57 078ha na terenie gmin: Charsznica, Kozłów, Książ Wielki, Racławice, Słaboszów oraz na części gminy Miechów. Został utworzony w 2012r., sąsiaduje z otuliną Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd, mająca również status obszaru chronionego krajobrazu, w jeszcze bliższych odległościach przebiega granica otuliny Dłubiańskiego Parku Krajobrazowego, która to spełnia formalna funkcję obszaru chronionego krajobrazu.

Na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Wyżyny Miechowskiej zachowała się szata roślinna, która należy do najbardziej interesującej na terenie całej Niecki Niedziańskiej. Na jej bogactwo składają się lasy, wśród których największe znaczenie biocenotyczne, naukowe i dydaktyczne mają zbiorowiska grądowe świetlistej dąbrowy. Stosunkowo duże i dobrze wykształcone ich kompleksy zachowały się w okolicach Miechowa, Książa Wielkiego, Tunelu, Kozłowa. Najpiękniejsze ich fragmenty chronione są w rezerwatach leśnych: Kwiatówka, Kępie na Wyżynie Miechowskiej, Lipny Dół, a także zbiorowiska leśne w uroczysku Chrusty, Tunelu i w innych okolicach. Zbiorowiska te, z uwagi na dużą zmienność siedlisk spowodowaną bogatą rzeźbą terenu są bardzo bogate pod względem florystycznym. Występuje w nich wiele gatunków rzadkich i chronionych, m.in. zawilec wielkokwiatowy, lilia złotogłów, wawrzynek wilczełyko, róża francuska, kokoryczka okółkowa, bluszcz pospolity, tojad dziobaty, tojad mołdawski, dzwonecznik wonny, pluskwica europejska, orlik pospolity, storczyki: storczyk szerokolistny i podkolan dwulistny, ciemiężyca zielona, miodunka miękko włosa i inne.
Na odlesionych pagórkach kredowych i stromych zboczach wąwozów lessowych rozwijają się bogate florystycznie i kwietne murawy stepowe z udziałem bardzo wielu rzadkich w skali kraju i chronionych gatunków roślin, m.in.: dziećsiła popłocholistnego, dziewiećsiła bezłodygowego, powojnika prostego, omanu wąskolistnego, ostrożenia pannoniskiego, lnów: włochatego i złocistego, astra gawędki, miłka wiosennego, wisienki stepowej, złocienia baldachogronowego, storczyków: samiczego i kukawki, obuwika pospolitego i innych. Najlepiej zachowane: najbogatsze florystycznie zbiorowiska kserotermiczne objęto ścisłą ochroną w rezerwatach: Dąbie, Opalonki, Sterczów-Ścianka, Wały i Biała Góra.

Na obrzeżach muraw kserotermicznych i lasów, a także na miedzach pól rozwijają się wielogatunkowe zarośla leszczynowe i tarninowe z udziałem w runie gatunków leśnych i kserotermicznych. Pełnią one ważną rolę biocenotyczną i geleboochronną. Nieodłącznym i charakterystycznym elementem szaty roślinnej są także wielogatunkowe agrocenozy chwastów towarzyszących uprawom. Występują tu rzadkie w skali kraju składniki naszej flory o bardzo interesującym geograficznym pochodzeniu i mające przez to bardzo dużą wartość naukową. Należą tu takie gatunki jak: kurzyślad błękitny, jaskier polny, czechrzyca grzebieniowa, włóczydło polne i pszonacznik wschodni. Bogactwo i duży walor przyrodniczy, naukowy i dydaktyczny Wyżyny Miechowskiej podkreślają istniejące tam liczne rezerwaty, a także występowanie na tym obszarze ok. 60 gatunków roślin prawnie chronionych, przewyższając pod tym względem wiele innych obszarów chronionych w tym i o wyższym statusie prawnym.

Na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Wyżyny Miechowskiej znajdują się liczne stanowiska archeologiczne, a także zabytki architektury sakralnej, zespoły dworsko-parkowe oraz zachowane układy zabudowy miejskiej.

UCHWAŁA NR XVIII/303/12 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO z dnia 27 lutego 2012r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu Wyżyny Miechowskiej.

Na podstawie art. 18 pkt 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1590 z późn. zm.), art. 23 ust. 2 oraz art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009r. Nr 151, poz. 1220 z późn. zm.) Sejmik Województwa Małopolskiego uchwala, co następuje:

§ 1.

1. Miechowsko-Działoszyckiemu Obszarowi Chronionego Krajobrazu położonemu w granicach województwa małopolskiego, nadaje się nazwę „Obszar Chronionego Krajobrazu Wyżyny Miechowskiej”,
2. Obszar Chronionego Krajobrazu Wyżyny Miechowskiej, zwany dalej „Obszarem”, obejmuje powierzchnię 57 078 ha na terenie gmin: Charsznica, Kozłów, Książ Wielki, Racławice, Słaboszów oraz  na części gminy Miechów.
3. Opis granic Obszaru zawiera załącznik nr 1 do uchwały.
4. Przebieg granicy Obszaru określono na mapie w skali 1:100 000 stanowiącej załącznik Nr 2 do uchwały.
5. Mapa w skali 1:50 000 obrazująca przebieg granicy Obszaru dostępna jest w Departamencie Środowiska, Rolnictwa i Geodezji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego w Krakowie oraz w Zespole Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego.

§ 2.

1. Na Obszarze wprowadza się ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów, w celu zachowania ich trwałości oraz zwiększania różnorodności biologicznej.
2. Ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów leśnych obejmują:

1. utrzymanie ciągłości i trwałości ekosystemów leśnych;
2. sprzyjanie tworzeniu zwartych kompleksów leśnych;
3. tworzenie i odtwarzanie stref ekotonowych, celem zwiększenia bioróżnorodności;
4. utrzymywanie i tworzenie leśnych korytarzy ekologicznych, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości migracji dużych ssaków;
5. zalesianie i zadrzewianie gruntów mało przydatnych do produkcji rolnej i nie przeznaczonych na inne cele, z wyłączeniem terenów na których występują nieleśne siedliska przyrodnicze podlegające ochronie, siedliska gatunków roślin, grzybów i zwierząt związanych z ekosystemami nieleśnymi, a także miejsca pełniące funkcje punktów i ciągów widokowych na terenach o dużych wartościach krajobrazowych;
6. pozostawianie drzew o charakterze pomnikowym, drzew dziuplastych, części drzew obumarłych, aż do całkowitego ich rozkładu;
7. zachowanie śródleśnych cieków, mokradeł, polan, torfowisk, wrzosowisk, muraw kserotermicznych i piaskowych oraz polan o wysokiej bioróżnorodności;
8. utrzymanie odpowiedniego poziomu wód gruntowych dla zachowania siedlisk wilgotnych i bagiennych;
9. zachowanie siedlisk chronionych i zagrożonych gatunków roślin, zwierząt i grzybów;
10. działania na rzecz czynnej ochrony oraz restytucji rzadkich i zagrożonych gatunków roślin, zwierząt i grzybów.

3. Ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów nieleśnych obejmują:

1. zachowanie torfowisk, obszarów wodno - błotnych, obszarów źródliskowych cieków;
2. zachowanie wrzosowisk, muraw kserotermicznych, muraw piaskowych oraz łąk, pastwisk i polan leśnych o wysokiej bioróżnorodności;
3. kształtowanie zróżnicowanego krajobrazu rolniczego poprzez zachowanie mozaiki pól uprawnych, miedz, płatów wieloletnich ziołorośli, a także ochronę istniejących oraz formowanie nowych zadrzewień i zakrzewień śródpolnych i przydrożnych;
4. propagowanie wśród rolników działań zmierzających do utrzymania trwałych użytków zielonych w ramach zwykłej, dobrej praktyki rolniczej, a także krajowego programu rolno-środowiskowego;
5. promowanie agroturystyki i rolnictwa ekologicznego;
6. utrzymanie poziomu wód gruntowych odpowiedniego dla zachowania bioróżnorodności;
7. zachowanie i odtwarzanie korytarzy ekologicznych;
8. zachowanie siedlisk chronionych i zagrożonych gatunków roślin, zwierząt i grzybów;
9. działania na rzecz czynnej ochrony oraz restytucji rzadkich i zagrożonych gatunków roślin, zwierząt i grzybów.

4. Ustalenia w zakresie czynnej ochrony ekosystemów wodnych obejmują:

1. zachowanie zbiorników wód powierzchniowych wraz z ich naturalną obudową biologiczną;
2. utrzymanie i tworzenie stref buforowych wzdłuż cieków wodnych oraz wokół zbiorników wodnych, w tym starorzeczy i oczek wodnych, w postaci pasów szuwarów, zakrzewień i zadrzewień, jako naturalnej obudowy biologicznej, celem zwiększenia bioróżnorodności oraz ograniczenia spływu substancji biogennych;
3. prowadzenie prac regulacyjnych cieków wodnych tylko w zakresie niezbędnym dla ochrony przeciwpowodziowej i w oparciu o zasady dobrej praktyki utrzymania rzek i potoków górskich;
4. zwiększanie retencji wodnej, odtwarzania funkcji obszarów źródliskowych o dużych zdolnościach retencyjnych;
5. zachowanie i odtwarzanie korytarzy ekologicznych opartych o ekosystemy wodne, celem zachowania dróg migracji gatunków;
6. działania na rzecz czynnej ochrony oraz restytucji rzadkich i zagrożonych gatunków roślin, zwierząt i grzybów.

§ 3.

1. Na terenie Obszaru zakazuje się:

1. zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk, złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką rolną, leśną, rybacką i łowiecką;
2. realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko  (Dz. U. z 2008r. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.);
3. likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych;
4. wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub remontem urządzeń wodnych;
5. dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli służą innym celom niż ochrona przyrody lub zrównoważone wykorzystanie użytków rolnych i leśnych oraz racjonalna gospodarka wodna lub rybacka;
6. likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów wodno-błotnych;
7. lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości 50 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem urządzeń wodnych oraz obiektów służących prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej.

2. Zakaz, o którym mowa w ust. I pkt 2 nie dotyczy realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których przeprowadzona procedura oceny oddziaływania na środowisko wykazała brak niekorzystnego wpływu na ochronę przyrody Obszaru lub dla których nie stwierdzono konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko.
3. Zakazy, o których mowa w ust. I pkt 1, pkt 3, pkt 4 i pkt 5 nie dotyczą:

1. wykonywania koniecznych prac bezpośrednio związanych z robotami budowlanymi dopuszczonymi do realizacji na Obszarze przez właściwe organy na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.):

1. na terenach przeznaczonych pod zabudowę w obowiązujących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego;
2. poprzedzonymi ostatecznymi decyzjami o warunkach zabudowy;

2. działań związanych z eksploatacją złóż kopalin  zgodnie z koncesjami na wydobywanie kopalin ze złóż wydanymi na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2011r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2011r. Nr 163, poz. 981).

4. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 7 nie dotyczy budowania nowych obiektów budowlanych:

1. na obszarach, co do których:

1. miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego lub studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego obowiązujące w dniu wejścia w życie niniejszej uchwały dopuszczają budowę nowych obiektów budowlanych - w zakresie, w jakim budowa ta została jednoznacznie dopuszczona w tych aktach prawnych;
2. projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego uzgodnione przed dniem wejścia w życie niniejszej uchwały w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz. U z 2009r. Nr 151, poz. 1220 z późn. zm.) w związku z ustawą z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.), dopuszczają budowę nowych obiektów budowlanych - w  zakresie, w jakim budowa ta została dopuszczona w tych projektach;
3. w dniu wejścia w życie niniejszej uchwały funkcjonowały w obrocie prawnym ostateczne decyzje o warunkach zabudowy - do czasu wykonania na ich podstawie inwestycji lub utraty mocy obowiązującej tych decyzji;

2. w pasie szerokości 50m od sztucznych zbiorników wodnych o powierzchni mniejszej niż 10 arów.

§ 4.

Nadzór nad Obszarem sprawuje Dyrektor Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego.

§ 5.

Uchwała podlega ogłoszeniu w sposób zwyczajowo przyjęty w gminach i powiatach, na terenie których położony jest Obszar.

§ 6.

Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Województwa Małopolskiego.

§ 7.

Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego.

UZASADNIENIE

Wojewoda Kielecki ustanowił Miechowsko-Działoszycki Obszar Chronionego Krajobrazu w drodze rozporządzenia Nr 12/95 z dnia 29 września 1995r. w sprawie ustanowienia obszarów chronionego krajobrazu w województwie kieleckim (Dz. Urz. Woj. Kieleckiego Nr 21, poz. 145). W związku ze zmianą podziału administracyjnego kraju Wojewoda Małopolski w obwieszczeniu z dnia 29 marca 1999r. (Dz. Urz. Woj. Małopolskiego Nr 11 poz. 77) ustalił i ogłosił wykaz aktów prawa miejscowego wydanych przez Wojewodów: Krakowskiego, Bielskiego, Katowickiego, Kieleckiego, Krośnieńskiego, Nowosądeckiego i Tarnowskiego obowiązujących na obszarze województwa małopolskiego. W części IV ust. 4 załącznika do obwieszczenia wymienione zostało rozporządzenie Wojewody Kieleckiego Nr 12/95 z dnia 29 września 1995r. w sprawie ustanowienia obszarów chronionego krajobrazu w województwie kieleckim. W województwie małopolskim znalazła się m.in. część Miechowsko-Działoszyckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.

W związku z art. 21 pkt 3 ustawy z dnia 23 stycznia 2009r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie (Dz. U. z 2009r. Nr 92, poz. 753 z późn. zm.) Samorząd Województwa Małopolskiego przejął kompetencje w zakresie obszarów chronionego krajobrazu na terenie województwa małopolskiego.

Niniejsza uchwała zmienia nazwę dla części Miechowsko-Działoszyckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu położonego w granicach województwa małopolskiego nadając mu nową nazwę w brzmieniu „Obszar Chronionego Krajobrazu Wyżyny Miechowskiej”. Nowa nazwa odzwierciedla położenie obszaru w oparciu o podział Polski na regiony fizyczno-geograficzne według J. Kondrackiego z 2000 roku. Z uwagi na fakt, iż w rozporządzeniu Nr 12/95 Wojewody Kieleckiego z dnia 29 września 1995r. granice Obszaru nie zostały opisane precyzyjnie należało je uszczegółowić, a także wyłączyć z granic Obszaru tereny miasta Miechowa, jako trwale zainwestowane, które utraciły swoje walory przyrodnicze i krajobrazowe, nie spełniając tym samym funkcji, dla których ustanowiono tę formę ochrony przyrody. Biorąc pod uwagę specyfikę regionu, dla ochrony wartości przyrodniczych i krajobrazu Obszaru określono, w oparciu o zapisy art. 24 ustawy o ochronie przyrody, zakazy na nim obowiązujące oraz ustalono zasady dotyczące czynnej ochrony ekosystemów.

Zgodnie z art. 23 ustawy o ochronie przyrody zmiana granic obszaru chronionego krajobrazu następuje w drodze uchwały sejmiku województwa, po zaopiniowaniu przez właściwe miejscowo rady gmin, z powodu bezpowrotnej utraty wyróżniającego się krajobrazu o zróżnicowanych ekosystemach i możliwości zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem. Projekt uchwały sejmiku województwa podlega również uzgodnieniu z właściwym regionalnym dyrektorem ochrony środowiska.